Karadeniz’de son devirde sürdürülen bilimsel araştırmalar, kirliliğin yanı sıra beslenme nizamını olumsuz etkilediği birçok balık tipini tehdit eden mikroplastik kirliliğinin önemli boyutlara ulaştığını gösterdi. Yürütülen çalışmalarda derelerin yanında, ırmaklar ve etraflarına bırakılan evsel, plastik ve metal üzere atıkların, sürüklenip, ulaştığı Karadeniz’de değerli kirlilik kaynağı oluşturduğu ortaya kondu.
Bazı ırmakların kıymetli kirlilik kaynağı oluşturduğunu tespit eden bilim insanları, Akdeniz ve Karadeniz’deki incelemelerini karşılaştırdı. Karşılaştırmalarda, Karadeniz’deki mikroplastik ölçüsünün Akdeniz’e nazaran daha fazla ve olumsuz tesirlerinin yüksek olduğu belirlendi.
‘KARADENİZ’DE MİKROPLASTİK KİRLİLİĞİ ÇOK FAZLA’
Karadeniz ve Akdeniz’de bilimsel araştırmalarını sürdüren Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rafet Çağrı Öztürk, mikroplastik kirliliğinin Doğu Karadeniz’de beklenenden daha çok olduğunu belirterek, “Karadeniz’de ve Akdeniz’de deniz suyundaki mikroplastikleri karşılaştırdık. Karadeniz’de mikroplastik kirliliğinin çok daha fazla olduğunu bulduk. Bu bizi üzen bir durum oldu. Bunun tahliline yönelik çalışmaların yapılması artık elzem boyutlara geldi. Karadeniz için korkulan oldu; mikroplastik ölçüsü her geçen gün de daha fazla artıyor. Son 10 yıla baktık. Yıllara nazaran mikroplastik parçacık sayısında önemli bir artış oluyor” dedi.
’20’DEN FAZLA IRMAKTA ÇALIŞMA YAPTIK’
Nehirlerin mikroplastik kirliliğinde değerli etken olduğunu belirten Öztürk, “Mikroplastiklerin, Batı Karadeniz’e nazaran Doğu Karadeniz’de daha az olacağını kestirim ediyorduk. Tam bilakis Doğu Karadeniz’de mikroplastik kirliliğinin çok önemli boyutlarda olduğunu fark ettik, bu bizi şaşırttı. Daha sonra, ‘Nehirlerden nitekim çok önemli bir girdi mi var?’ sorusuna yöneldik, çalışma yaptık. Baktık ki hakikaten ırmaklarda mikroplastiğe rastlamadığımız örnek yok. En küçüğünden en büyüğüne kadar hepsinde var. Sakarya Irmağı’ndan Çoruh Irmağı’na kadar 20’den fazla ırmakta çalışma yaptık. Üzücü boyutlara ulaşmış. Her yerde mikroplastik kirliliği var artık” diye konuştu.
Plastik kullanımının azaltılması ve toplumun daha sürdürülebilir alışkanlıkları benimsemesi gerektiğini vurgulayan Öztürk, “Hepimizin meskeninde çamaşır, kurutma makineleri var. Kullandığımız bütün kıyafetler artık yapay dokuma eserleri ve bunların içinde fiberler var. Her çamaşır yıkamanızda siz ister istemez mikroplastikleri tabiata salıyorsunuz. Ne kadar temizlemeye çalışsanız da mikroplastikten önleyemiyorsunuz. Sayısını azaltabiliyor lakin maalesef girdi oluyor; bu hakikaten korkulan bir durum. Tekrar organik kullanmaya dönmemiz gerekiyor. Artık plastik kullanımını hayatımızda olabildiğince azaltmamız gerekiyor. Zira bunun temizleyerek ortamdan uzaklaştırılması üzere bir durum artık kelam konusu değil” dedi.
‘TEK KULLANIMLIK ŞİŞE KULLANMAYACAĞIZ’
Toplumun alışkanlıklarını değiştirmesi halinde sorunun üstesinden gelinebileceğine dikkati çeken Öztürk, “Herhangi bir besin eserinde plastik ambalaj var. İçtiğimiz suda, sütlerde, maden sularında, dağların üst doruklarında, insan elinin değmediği diye düşündüğünüz her yerde mikroplastik var. Artık bunun önüne geçemiyorsunuz. Tek kullanımlık şişe almayacağız. Herkesin bir cam şişesi olacak. Alışkanlıklarımızı değiştireceğiz. Torbanın parayla satılması bu işi evet aşikâr boyuta kadar azalttı lakin eskisi üzere kese kullanımına dönmemiz lazım. Ya da herkesin sırt çantası ile gezmesi lazım. Toplumun alışkanlıkları değişmediği sürece bizim bu plastik kirliliğinin önüne geçmemiz nitekim çok zor” ifadelerini kullandı.
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)