Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, sorularının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından Anayasa’nın 98, TBMM İç Tüzüğü’nün 96 ve 99’uncu hususları mucibince yazılı olarak cevaplandırılmasını istedi. Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan tarafından yapılan açıklamada şu tabirlere yer verildi:
“Stellantis ve Koç Holding’in sahibi olduğu Bursa’da faaliyet gösteren otomotiv devi TOFAŞ, 9 Aralık’ta yaptığı açıklama ile emekçi sayısının yüzde 13 azalacağını duyurarak bir kalemde 700 emekçiyi işten çıkardı. Bu yılın birinci 9 ayında 5 milyar lira net kâr elde eden ve 2023 yılında personel başı kârı 3 milyon olan TOFAŞ, üretimdeki daralmaları münasebet gösterdi. TOFAŞ idaresi, tüm bu emekçi çıkarmalar için ödenecek tazminatların toplamda 330 milyon TL olduğu söyleyerek emekçilerin anayasal hakkı olan tazminat ödemelerini dahi lütuf olarak sundu. Kendisine yıllardır rekor seviyede üretim yapan çalışanları bir kalemde kapı dışarı ederek kârını katlamayı alışkanlık edinen TOFAŞ, 2020’de çalışan emekçi sayısını 300 kişi azaltmasının akabinde kârını 300 milyon lira artırmış ve en çok kâr eden 2. otomotiv şirketi olmuştu. TOFAŞ, 2022 yılında da net kârını yüzde 160 oranında artırmıştı. Koç Holding işverenleri yıllardır emekçilerin alın teri üzerinden performans baskısı ve yüksek üretim gayeleri ve yoksulluk hududunun altında verdiği fiyatlar ile milyarca lira kâr etmiş, kurduğu sömürü tertibinin sefasını sürmüş, bugün tekrar geçmişte olduğu üzere cefasını personellere çektirmekte.”
‘TOFAŞ ORTALAMA FİYATLARI DÜŞÜREREK BİR KERE DAHA KRİZİ FIRSATA ÇEVİRDİ’
Birçok fabrika ve iş yerinde “küçülme” ve “ekonomik daralma” münasebet gösterilerek emekçilerin işten çıkarıldığını belirten Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, çıkış listelerinin sızdırılmasıyla personellerin huzursuz edildiğini ve önümüzdeki süreçte kitlesel işten çıkarmaların artacağına dair sinyaller verildiğini söyledi. İşverenlerin yaptırımsız bir halde dilediği emekçiyi işten çıkardığını tabir eden Bayhan, “TOFAŞ’ta yaklaşık 700 personelin ve MESS iş yerlerindeki işten çıkarmaların akabinde, ortalama MESS saatlik fiyatlarının 220 TL’den 200 TL’ye düştüğü gözlemlendi. İşten çıkarılanların büyük bir fazlasının kıdemi yüksek ve uzun yıllardır fabrikaya emek veren emekçiler olduğu anlaşılmakta. TOFAŞ, ‘daralma’ mazeretiyle kıdemli emekçileri işten çıkarmakla kalmamış, tıpkı vakitte ortalama fiyatları düşürerek bir defa daha ‘kriz’i fırsata çevirdi. Bakanlığınız, 2024’ün birinci çeyreğinde 2,8 milyar TL net kâr açıklayan TOFAŞ’ın bu personel kıyımı ve kesimde fiyatları düşürmeye yönelik bu siyasetlerine karşı bir inceleme başlatacak mı” diye konuştu.
‘BU KIYIMLAR KARŞISINDA RASTGELE BİR YAPTIRIM UYGULAYACAK MISINIZ?’
Yerli-yabancı sermaye ve fabrikaların çıkarına hizmet eden takviye, teşvik ve imtiyaz siyasetinin fabrika ve iş yerlerinde ucuz emek sömürüsü, sendikasızlaştırma ve artan mobbing/baskı olarak yansıdığını kaydeden Bayhan, “Ayrıca, kıdem tazminatı, işsizlik sigortası ve işe iade tazminatı üzere çalışanların kırıntı halinde kalmış haklarının dahi ortadan kaldırılması taleplerini dinlemek üzere işverenlerle sık sık bir ortaya geliyorsunuz. Yüzlerce aileyi etkileyen bu personel kıyımları karşısında rastgele bir yaptırım uygulayacak mısınız, yoksa işverenlerin dilediği vakit dilediği emekçiyi keyfi biçimde işten çıkarmalarına imkan tanıyacak yasal düzenlemelerin önünü mü açacaksınız” dedi.
Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, açıklamasını şöyle tamamladı:
“Ekonomideki olumsuz gidişatın faturasını emekçi ve işçilerin sırtına yıkan politikalarınızın bir kesimi olarak bu işten çıkarmaları da hâlihazırda üzerinde çalıştığınız ‘güvence’ soslu esnek çalışma düzenlemeleriniz için fırsat olarak mı göreceksiniz yoksa işten atmaların yasaklanması, denetlenmesi üzere tedbirlerle işverenlerin da yüksek kâr amaçlarından vazgeçmesini zorlayacak adımlar atacak mısınız. İTO Başkanı Şekib Avdagiç, ‘Ülkemizde kıdem tazminatı, işsizlik sigortası, işe iade tazminatı, sendikal tazminat üzere düzenlemeler, patronun ek istihdama yönelmesini zorlaştırıyor’ demişti. Sizin de sıklıkla vurguladığınız istihdam ve teminatlı esneklik hususlarını göz önüne alırsak, Koç Holding’e bağlı TOFAŞ’ın kıdemli çalışanları işten çıkarma siyaseti, hazırlamakta olduğunuz iş yasası değişiklikleriyle uyumlu mudur?”
(İHA)