5 kişinin hayatını kaybettiği, 26 kişinin yaralandığı Oba Makarna fabrikasındaki patlamaya ait 4 uzmandan oluşan heyet tarafından hazırlanan 61 sayfalık eksper raporu, Hendek Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderildi.
Hazırlanan raporda, mevcut patlamadan korunma dokümanı eksiklikleri ile ilgili mevzuat ve standartlara uygun düzenlenmediği, alandaki riskleri gereğince dikkate alacak derinlikte tahlil içermediği belirtildi. Toz ölçüm sistemi, kullanılan aygıtlar, kalibrasyon ayrıntıları ve literatür bilgilerinin dokümanda yer almadığından evrakların güvenilirliğinin zedelendiği belirtilen raporda, fabrika genelindeki incelemelerde üretim alanlarında ve bilhassa değirmen bölgesinde önemli ölçüde toz birikimi olduğunun tespit edildiğine dair, “Elektrik panoları üzere kritik noktalarda toz birikimi, yangın ve patlama riskini artırmıştır. Paklık faaliyetlerinin patlama için gerekli konsantrasyon oluşumuna mani olmayacak kadar uzun dönemlerde (6 ay) planlanması ve faal paklık yapılmamış olmasının, patlama ve yangın tehlikesi oluşumuna taban hazırladığı belirlenmiştir” sözüne yer verildi.
‘UYGUN EKİPMAN SEÇİMİNE İHTİMAM GÖSTERİLMEDİ’
Toz patlama riskinin sırf yüzeysel olarak değerlendirildiğinin, derinlemesine tahlil yapılmadığının anlaşıldığının belirtildiği raporda, “Ayrıca zone sınıflandırması ve ex-proof ekipmanların uygunluğuna ve toz takibine yönelik teknik değerlendirmelerde yetersizlikler tespit edilmiştir. Elektrik panolarında sızdırmazlık tedbirlerinin alınmadığı, kapakların açık bırakıldığı ve toza maruz kalarak patlama riskini artırdığı gözlemlenmiştir. Panoların periyodik temizliklerinin kâfi seviyede yapılmadığı ve uygun ekipman seçimine ihtimam gösterilmediği tespit edilmiştir” sözleri yer aldı.
‘İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ FABRİKADA DEĞİL FİRMA DIŞINDA VERİLMİŞ’
İş güvenliği uzmanının tespitleri ve tekliflerinin gereğince dikkate alınmadığı, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin tesirli formda uygulanmadığı belirtilen raporda, bu durumun kazaların rutin süreç olarak kabul edildiği izlenimini uyandırdığı aktarıldı. Sorumlu olarak çalışanların (değirmen, bakım, paklık, elektrik, idari) toz patlaması, yangın ve öteki iş sıhhati riskleri bahislerinde gereğince hassasiyet göstermediklerinin belirlendiği bilgisinin yer aldığı bilir kişi raporunda, iş güvenliği çerçevesinde zarurî olan eğitimlerin kişisel ve sıklıkla firma dışında yürütüldüğünün anlaşıldığı yazıldı.
‘MEVZUATA UYGUNSUZLUKLAR VE TEDBİR EKSİKLİKLERİ SEBEBİYLE OLUŞMUŞTUR’
Tesisteki toz birikiminin patlayıcı ortam oluşumunu tetikleyen en kıymetli faktörlerden biri olduğu aktarılan raporda, “Mevcut tedbirlerin alınmaması yahut yetersiz uygulanması, risklerin büyümesine sebep olmuştur. İş sıhhati ve güvenliği kültürü oluşmasındaki eksiklikler, olayın önlenebilir bir iş kazası olabileceğini göstermektedir. Patronun gerekli önlemleri almadığı ve çalışanların güvenliğini sağlama yükümlülüğünü tam manasıyla yerine getirmediği bedellendirilmektedir. Sonuç olarak, un değirmeni ve makarna üretim tesisindeki yangın ve patlama riski, mevzuata uygunsuzluklar ve tedbir eksiklikleri sebebiyle oluşmuştur. Tesiste gerekli tedbirler alınsaydı olayın önlenebileceği kanaatine varılmıştır. Olayın patronun ve ilgili sorumluların ihmallerine bağlı meydana geldiği düşünülmektedir” sözleri yer aldı. Ayrıyeten raporda, patron, patron vekili ve patlamadan korunma dokümanı hazırlayıcısı 1. derecede, iş güvenliği uzmanı ile değirmen, elektrik ve idari işler sorumluları 2. derecede sorumlu olarak yer aldı.
Ne olmuştu?
Anadolu Otoyolu Hendek gişeleri mevkiinde faaliyet gösteren Oba Makarna fabrikasında 15 Eylül Pazar günü meydana gelen patlamada 1 kişi hayatını kaybetmiş, 30 kişi de yaralanmıştı.
İtfaiye gruplarınca devam eden soğutma çalışmaları esnasında fabrika içerisinde Mesut Şimay’ın (27) cansız vücudu bulunmuştu.
Patlamada ağır yaralanan Eray Kızıldağ (22) 4 Ekim’de, İnanç Albayrak (24) 9 Ekim’de, Merve Menteş (26) 10 Ekim’de, Naim Karagüzel (35) de 14 Ekim’de tedavi gördükleri hastanede hayatlarını kaybetmişti.
Hususa binaen ise Hendek Cumhuriyet Başsavcılığı’nca başlatılan soruşturmaya ait ortalarında fabrika sahipleri ve yöneticilerinin de bulunduğu 7 kuşkulu tabire çağrılmış, sorgu ve süreçlerinin akabinde 6’sı gözaltına alınmış, 1’i hür bırakılmıştı.
Adliyeye sevk edilen şüphelilerden fabrika müdürü V.U. tutuklanırken aralarında fabrika sahiplerinin de bulunduğu 5 kuşkulu isimli denetim kaidesiyle hür bırakılmıştı.
(İHA)