ADAMOR Toplum Araştırmaları Merkezi tarafından aylık dönemlerle yayınlanan Türkiye Endeksi Gündem Araştırması’nın aralık ayı raporu yayımlandı.
ADAMOR’un abonelerine özel yaptığı çalışma ile ilgili bilgi veren Ferhat Kentel, “Türkiye Endeksi Gündem Araştırması” incelendiğinde ülkede çok önemli bir sınıf ve toplumsal adalet sıkıntısı olduğunun anlaşıldığını söyledi.
‘YENİ BİR SÜREÇ KONUŞULURKEN SINIF VARLIĞINA DAİR KIYMETLİ İPUÇLARI’
Kentel, Türkiye’de alt ve orta sınıfların giderek zorlaşan ekonomik koşullar altında yaşamaya çalışırken minimum fiyatın, mevcut durumu daha da derinleştiren bir sayıyla ilan edildiğini hatırlattı. “Ancak toplumun gelmiş olduğu ideolojik ve söylemsel düzlemde, bir ‘sosyal adalet’ sorunu olan bu gelir adaletsizliği, direkt bağlantılı olduğu ‘sınıf’ bağlamında konuşulamıyor” diyen Kentel, “Yaptığımız araştırma, Kürt sıkıntısına dair yeni bir tahlil sürecinin konuşulduğu bir devirde, sınıfın varlığına, taşıdığı ağır duyguya ve bu hissin potansiyeline dair çok değerli ipuçları taşıyor” tabirlerini kullandı.
‘ZENGİN YAHUT YOKSUL OLMANIZA NAZARAN FARKLI MUAMELE YAPILIYOR’
Araştırmadaki, “Mahkemeler ve polisler, güçlü yahut yoksul olmanıza nazaran farklı muamele yapıyorlar” önermesine dikkat çeken Kentel, bu önermeye yüzde 69 üzere yüksek bir oranda iştirak kelam konusu olduğunu lisana getirdi.
Kentel, şöyle devam etti: “Araştırmanın ‘toplumsal barış’ kısmının birçok temasında görüldüğü gibi, siyasal parti aidiyetlerine göre bakıldığında DEM Parti ve CHP seçmenlerinin öbür partilere nazaran kıymetli bir ayrışma içinde olduğu anlaşılıyor. Bu iki seçmen kümesinde kelam konusu önermeye katıldıklarını belirtenlerin oranları (%80 ve %79,5) hayli yüksek. Fakat, bu önermeye katılanların oranı nispî olarak düşük olduğu (%48), katılmayanların ise en çok olduğu (%46) AK Parti tabanının eşite yakın bir oranda bölünmüş olduğunu da vurgulayabiliriz. Siyasi kimliğini ‘sosyalist’ olarak tanımlayanlarda bu söze katıldıklarını belirtenlerin oranı yüzde 93,5 üzere çok yüksek bir orana sahip. Araştırmanın birçok temasında ‘sosyalistlerin’ simetrik karşılığı olarak barizleşen ‘İslamcılar’ ortasında önermeye katılmayanlar yüksek oranda (%35) olsa da, bu kesim ortasında da yüzde 61’lik bir kesitin ‘zengin-fakir ayrımını’ hissettiğini görebiliyoruz.”
‘PARAN YOKSA GÜZEL EĞİTİM VE SIHHAT HİZMETİ MÜMKÜN DEĞİL’
Araştırmada sunulan “İnsanlar ortasındaki yüksek gelir farkı beni öfkelendiriyor” iştirakin yüzde 67 oranında olduğuna dikkat çeken Kentel, “Gelir eşitsizliği toplumsal kutuplaşmayı artırıyor” sözüne ise yüzde 84 oranında yüksek iştirak olduğunu belirtti.
“Paran yoksa güzel eğitim ve sıhhat hizmeti almak mümkün değildir” önermesine de yüzde 75 oranında iştirak olduğunu belirten Kentel, “Bu önerme eşliğinde, devletin vatandaşlarına vermekle yükümlü olduğu toplumsal hizmetler fikrinin ya da toplumsal devlet fikrinin büyük ölçüde erozyona uğradığını görüyoruz. Öteki bir tabirle, vatandaşların kendilerini var edebilmeleri, hürmet görebilmeleri açısından en temel iki öge olan eğitim ve sıhhat konusunda artık paranın en kıymetli kıstas haline geldiği anlaşılıyor” dedi.
Kentel, “Türkiye’de maddi durumu ne olursa olsun çocukların yeterli bir eğitime ulaşabildiklerini düşünüyorum” önermesine katılmayanların yüzde 69, “Eğitimde başarılı olan herkesin âlâ yerlere geleceğini düşünüyorum” sözüne katılmayanların oranının ise yüzde 62 olduğunu söyledi.
‘ÖRGÜTLENME ÖNERMESİNE İŞTİRAK YÜZDE 82’
Araştırmada, “toplumsal hareketler” konusunun yarattığı algı ve kanıya dair de bir önerme sunulduğuna dikkat çeken Kentel, “Çalışanlar haklarını kazanabilmek için birlikte hareket etmeli, sendika vb. örgütlerde bir ortaya gelmeli” önermesine iştirakin yüzde 82 üzere yüksek bir oranda olduğunu söyledi.
Bu tavrın bütün yaş kümelerinde güçlü bir halde lisana getirildiğini, eski nesillerde çok daha bariz olduğunu tabir eden Kentel, “Özellikle 80’lerle birlikte neoliberal iktisat siyasetlerin hakim olduğu bir periyotta, örgütlenme konusunda getirilen kısıtlama ve caydırıcı tedbirler eşliğinde ‘sendikasızlaşma’ eğiliminin güçlendiğini, münasebetiyle sendika deneyimine (ve söylemine) daha çok sahip eski jenerasyonlara kıyasla, bu kültüre sahip olmayan genç nesillerde eğilimin düştüğünü gözlemleyebiliyoruz” dedi.
DEM Parti ve CHP seçmenlerinde örgütlenme istikametindeki tavrın öteki kümelere nazaran daha yüksek olduğunu da belirten Kentel, “Siyasi kimliğini toplumsal demokrat olarak tanımlayanlarda söze katıldıklarını belirtenlerin oranı (%91) daha fazlayken, en düşük oran kendilerini İslamcı olarak tanımlayanlar ortasında (%72) oldu. Oranlardaki farklılaşmaya karşın, kavram olarak kamusal alanda güçlü olmasa da, bütün toplumsal ve siyasal kısımlar tarafından lisana getirilen gayret fikrinin sınıf olgusunun varlığına işaret ettiğini söyleyebiliriz” diye konuştu.
(HABER MERKEZİ)