Ankara Barosu, 23 husustan oluşan Noterlik Yasa Teklifi’nde “Etki ajanlığı” düzenlemesi olarak nitelendirilen ve Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) “Devlet Sırlarına Karşı Cürümler ve Casusluk” kısmına, “Devletin güvenliği yahut siyasal faydaları aleyhine cürüm işleme” başlığıyla yeni kabahat tarifi ekleyen 16’ıncı hususuyla ilgili yazılı açıklama yaptı.
Teklifin geri çekilmesi davetinde bulunulan açıklamada, teklifin 16’ncı unsuru ile kanun seviyesinde yeni bir norm ihdas edildiği belirtilirken, “Bu ceza normunun yasalaşması hâlinde Türkiye Cumhuriyeti’nin, Anayasa’nın 2. unsurunda yer alan ‘demokratik bir hukuk devleti’ olma niteliği bir sefer daha ağır bir tahribata uğrayacaktır” denildi. Teklif ile TCK’nın 339’uncu hususundan sonra gelmek üzere ‘Devletin güvenliği ve siyasal faydaları aleyhine kabahat işleme’ başlıklı 339/A hususunun eklendiği kaydedilerek, “Teklifin münasebetinde Devlet’in iç ve dış siyasal faydasının ‘Bu kapsamda iktisadi, askeri, haberleştirme, ulaştırma, siber alan, kritik altyapılar ve güç üzere faydalar da devletin iç ve dış siyasal faydaları kapsamı içine girer’ formunda örneklendirildiği görülmektedir” sözleri kullanıldı.
‘BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ VE TABİR ÖZGÜRLÜĞÜNÜ TEHDİT EDİYOR’
Hukuk tekniği açısından unsur düzenlemesinin değerlendirmesinde, kelam konusu düzenlemenin başta temel prensip olan cürüm ve cezada yasallık prensibine ters olduğu tabir edildi.
Düzenlemenin tüzel güvenlik maksadına hizmet unsurunu açıkça tehdit ettiği vurgulanan açıklamada, “Düzenlemenin basın özgürlüğü, haber verme ve alma hakkı ve söz özgürlüğü üzere toplum için vazgeçilmez olan ve demokrasinin de temelini oluşturan anayasal hakları tehdit ettiği açıktır. Bireyler ve basın mensupları, bu belgisiz kanun kararı karşısında, suçlamaktan korkarak kamunun bilmesi gerekenleri araştırmaktan ve yazmaktan kaçınacaklardır. Bu, AİHM kararlarında pek çok defa söz edilen caydırıcı tesirin ta kendisidir” değerlendirmesi yapıldı.
Açıklamada, teklifteki “stratejik çıkarları … doğrultusunda” ibaresinin soyut ve özgürlüğü kısıtlamaya yönelik yorumlanmaya elverişli olduğu kaydedilerek, “Demokrasinin insan hakları ve söz özgürlüğü üzere kavram ve deneyimlerini yerle bir edecek kadar ağır sonuçları olacak uygulamalar ile karşılaşılacağı varsayım edilmektedir” tabirleri kullanıldı.
Ceza sorumluluğunun kişiselliği ve kusur sorumluluğu prensipleri uyarınca, maksadına yönelik bir aksiyon olmadan hata olmayacağı tabir edilerek, bir kişinin faaliyeti soyut olarak birinin çıkarına uygun diye ona ceza vermenin bir hukuk devletinde kabul edilemez olduğu vurgulandı.
DEMOKRASİ HÜCUMUYLA KARŞI KARŞIYAYIZ
Hukuk tekniği açısından yapılan değerlendirmede şu noktalara işaret edildi:
“Casusluk Türk Ceza Kanununda esasen cürüm olarak kabul edilen bir faaliyet iken; cürüm işlemeye yönelik talimat vermek, azmettiren bakımından da zati kabahat olarak kabul edilmişken yeni bir kabahat tipi yaratılmasının maksadı ve hangi düzenlemelerin kâfi olmaması nedeniyle yeni bir düzenlemeye muhtaçlık duyulduğunun kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir.
Tüm bunların ötesinde asıl değerli olan ‘stratejik çıkarlar’ sözünün gerisine saklanmaya çalışılan bir demokrasi atağıyla ve Anayasa’nın başlangıç kararlarının yasal bir düzenleme ile alınması sonucunu doğuracak bir teşebbüsle karşı karşıya olmamızdır.”
“Vatandaşların teşebbüs ve sorumluluk hisleri ne kadar gelişirse, devlet için o kadar iyidir” denilen açıklamada, yöneticilerin vatandaşlarına bu hissi vermesi, Türkiye’nin güvenliğini sağlaması ve bunu yaparken de özgürlüklerden geri adım atılmaması gerektiğinin altı çizildi.
“Demokratik bir hukuk devletinde geçerli olan temel anayasal garantilere muhalif düşen ve ceza hukukunun unsurlarıyla çelişen bu düzenlemenin Teklif’ten bir an evvel çıkartılması gerekmektedir” denien açıklamada, ”Kişilerin tabir, haber alma ve bilgi edinme haklarını ellerinden alan ancak aslında demokrasiden vazgeçmek manasına gelen” bu düzenlemeden dönülmesi talep edildi.
(ANKA HABER AJANSI)