TRABZON – Trabzon’da sıhhat turizmini geliştirmek hedefiyle Trabzon Ticaret Sanayi Odası (TTSO) ve Trabzon Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde 23 yıl ortadan sonra başlatılan Trabzon-Tiflis uçak seferleri şubat ayında kapanacak.
SAĞLIK TURİZMİ HEDEFLENMİŞTİ
Yaz mevsiminde Körfez ülkelerinden gelen turist yoğunluğuyla turizmde hareketlilik yaşanan Trabzon’da, kesimin 12 aya yayılması için sıhhat turizminin geliştirilmesi hedeflendi. Trabzon’a 200 kilometre uzaklıkta bulunan Gürcistan’ın Batum kenti ve civarından Trabzon’a tedavi gayesiyle gelen hastaların olması sebebiyle sıhhat turizmi için bu ülkede pazar oluşturulabileceği niyeti oluştu. Bu fikir ile TTSO Trabzon Sıhhat Turizmi Projesi kapsamında Trabzon-Tiflis uçak seferlerinin başlatılması için çalışma yaptı.
Trabzon Büyükşehir Belediyesi’nin öncü olduğu proje ile Gürcistan’ın hava yolu şirketi Georgian Wings ile mutabakat yapıldı. Projenin yürütülmesini Ali Osman Ulusoy firmasının iştiraki Ulutour üstlendi. Gürcü uçak firmasının 148 koltuk kapasiteli uçağa istediği 100 koltuk garantisiyle taahhüt protokolü imzalandı. Muahedeye nazaran 100 koltuk garantisinin 10’unu Trabzon Büyükşehir Belediyesi, 17’sini Ulutour, 12’sini KTÜ Farabi Hastanesi, 12’sini İmperial Hastanesi, 20’sini Medikal Park Yıldızlı ve Karadeniz hastaneleri, 10’unu Forum AVM, 7’sini 7M Hastanesi, 5’ini Trabzon Oteller Birliği, 2,5 adedini Rubenis AVM, 2,5 adedini Cevahir AVM, 1’ini Dentomed Diş Merkezi ve 1’ini Kuzeygöz Hastanesi karşıladı.
TÖRENDE LİSANA GETİRİLEN BEKLENTİLER BOŞA ÇIKTI
Pazartesi ve perşembe günleri haftada 2 gün karşılıklı seferler olmak üzere planlanan Trabzon-Tiflis uçuşları, 14 Ekim 2024’te Tiflis’ten kalkan uçakla başladı. Birinci uçuşun akabinde Trabzon Havalimanı’nda gerçekleştirilen merasimde Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, “Sağlık turizmi son vakitlerde büyük ehemmiyet kazandı. Kafkasya’dan ve bilhassa Gürcistan’dan gelen talepler doğrultusunda hava yolu nakliyeciliği artık bir gereklilik haline geldi ve bugün bu adımı attık” demişti.
Trabzon Valisi Aziz Yıldırım da 23 yıl sonra Trabzon-Tiflis seferlerinin başlamasının tarihi bir olay olduğunu kaydederek “Şu an pazartesi ve perşembe günleri olmak üzere haftada 2 sefer gerçekleşen bu seferlerin, iki toplumun birbirini daha güzel tanımasıyla ilerleyen periyotta 3’e, 4’e ve tahminen her güne çıkmasını ümit ediyorum. Bu, sırf turizm açısından değil, yatırımcıların iş birliği açısından da çok değerli bir gelişmedir” sözlerini kullanmıştı.
Birinci uçuşun akabinde düzenlenen merasimde ,Vali Yıldırım uçuş sayısının artmasını beklediğini lisana getirmişti. SEFERLER BOŞ KALDI, GARANTÖRLER ÇEKİLDİ
Fakat meskendeki hesap çarşıya uymadı. Uçak seferlerinin planlanmadan evvel Tiflis’te tanıtım yapılmaması, acentelerin proje sürecine davet edilmemesi en değerli etkenlerden oldu. Genel görüşe nazaran de Tiflis’in sıhhat altyapısının güçlü, marka hastanelerin olduğu büyük bir kent olduğu göz gerisi edildi.
Batum ve civarından 200 kilometre uzaklıktaki Trabzon, hem seyahat hem de sıhhat turizmi için birebir kentten 360 kilometre uzaklıktaki Tiflis’e nazaran tercih ediliyordu fakat Tiflis için Trabzon çok cazip bir seçenek olmadı. Üstelik Tiflis’ten İstanbul’a gidiş-dönüş uçak biletleri 140 dolardan alınabiliyorken Tiflis-Trabzon uçuşları çift taraf 260 dolar olarak fiyatlandırıldı.
Sonuç olarak 100 koltuk garantörlük verilen uçuşlarda yolcu sayısı ortalama 10-15 şahısta kaldı. Birinci aydan sonra fiyatlar çift istikamet olarak acenteler ve Ulutour seyahat sitesinde 170 dolara çekildi. Lakin yapılan büyük indirime karşın uçuşlar tekrar ilgi görmedi. Süreç içerisinde koltuk garantörlüğüne katılan birtakım firmalar iş birliğinden çekilme kararı aldı, kimileri ödeme yapmadı ve protokoldeki taahhütler yerine getirilmedi. Çekilen firmaların garantörlük verdiği koltukların fiyatını de işi yürüten Ulutour ödedi.
100 DOLARA AVRUPA MI, 77 DOLARA TRABZON MU?
Sağlık turizmindeki maksatlara yönelik sonuç alınamayınca Ulutour, uçuşları doldurmak için paket çeşitler düzenlemeye başladı. Trabzon’dan Tiflis’e ufak çapta hareketlilik olsa da gerekli tanıtımlar yapılmadığı için ilgi yetersiz kaldı. Tiflis’ten Trabzon’a ilgide ise fiyatlandırma tekrar cazip bulunmadı. Tiflis’ten Trabzon’a 77 dolara uçmak yerine 100 dolara Barcelona, Paris, Frankfurt üzere Avrupa kentlerine olan uçuşlar Gürcüler için daha cazip geldi.
3 aylık süreçte büsbütün hayal kırıklığı olan Trabzon-Tiflis uçuşlarında beklenen son geldi. Büyük bir maliyetin altında kalan Ulutour, seferleri şubat ayının son haftasında durdurma kararı aldı. Ulutour, yaz periyodunda uçuşları garantörlükle değil kendi planlamasıyla, seyahat tipleri olarak yine devreye sokmayı planlıyor.
100 koltuk garantisiyle kiralanan uçak, neredeyse büsbütün boş koltuklarla uçuş gerçekleştirdi. ‘UYGUN BİR PAZAR OLMAYACAĞINI SÖYLEMİŞTİK’
Hayal kırıklığı ile sonuçlanan Trabzon-Tiflis seferlerini kıymetlendiren Doğu Karadeniz Sıhhat Turizmi Derneği (DOKSAD) Başkanı Mustafa Yılmaz, projenin yürütülebilir olmadığını söylemesine karşın ihtarlarının dikkate alınmadığını kaydetti.
Tiflis’in yanlışsız seçilmiş bir pazar olmadığını kaydeden Yılmaz, “Tiflis ekseriyetle memur kenti ve sıhhat altyapısı güçlü durumda. Kentte bir çok marka bedeli taşıyan özel hastane bulunuyor. Bu kenttekiler çoklukla İstanbul’a gidiyor. Trabzon’daki hastanelerin tarifeleri Tiflis’tekilerle birebir seviyede. Bu durumda Trabzon’u tercih etmeleri mümkün değil. Hasebiyle buranın uygun bir pazar olmayacağını söylemiştik. Türki Cumhuriyetler daha yanlışsız adres olurdu” kelamlarını kullandı.
Sağlık turizminde tanıtım faaliyetlerinin alanında uzman hekimlere nazaran ve seçilen branşlara nazaran olması gerektiğini kaydeden Yılmaz, uygulanan projede buna yer verilmediğini, her kurumun kendi tanıtımına yöneldiğini öne sürdü.
‘BİR TANE HASTA GELMEDİ’
Yılmaz, “Trabzon’da özel hastaneler, kamu hastaneleri yetersiz. Sıhhat turizminde hemofili, kanser üzere bir kaç branşta öne çıkabilirdik. Kıymetli profesörleri, hocaları getirip tanıtarak bu işte bir pazar oluşturulabilirdi. Lakin her hastane kendini tanıtma yoluna gitti. Hastane tanıtılarak olmaz, branşında uzman hocaların tanıtımıyla pazara girilmesi gerekiyor” dedi.
Birçok firmanın kamu kurumlarıyla ortak hareket etmek için projeye dahil olduğunu da kaydeden Yılmaz, “Hastaneler, AVM’ler Büyükşehir Belediyesi ile bağlarının bozulmaması için bu iştirake girdiler. TTSO bu işin ortağıydı, daha sonra koordinatörü oldu, maliyetine katılmadı. Şu ana kadar bir tane hasta gelmedi. Azerbaycan’a da tıpkı tarife düzenlendi lakin oradakiler de Trabzon’dakilere neden hasta göndermediklerini soruyorlar. İki taraf da birbirinden hasta bekliyor” dedi.
DOKSAD Başkanı Yılmaz, proje başlamadan yapılan ikazların dikkate alınmadığını söyledi. ‘YANLIŞ VE PLANSIZ BİR PROJE’
Trabzon Oteller Birliği Lideri Mustafa Aksu, Trabzon’un, tekrar hiçbir plan program hazırlanmadan uygulamaya koyulan bir projenin hesabını ödediğini söyledi. Trabzon-Tiflis uçuşlarının turizm paydaşlarına danışılmadan projelendirildiğini kaydeden Aksu, uçakların boş gidip gelmesiyle tüm paydaşların ziyan gördüğünü tabir etti.
Projeyi yürütenlerin Tiflis’te araştırma ve tanıtım yapmadan faaliyete başladığını lisana getiren Aksu, “Hiçbir AR-GE çalışması olmadan, plan program olmadan yapıldı. Çok yanlış planlandı. Tiflis epey gelişmiş bir kent ve oradaki hastaneler, Trabzon’a nazaran daha kâfi. Büsbütün yanlış ve plansız bir proje. Herkes ziyan gördü. Tiflis-İstanbul uçuşları 130 dolar, Tiflis-Trabzon uçuşları 260 dolar. Büsbütün yanlış ve plansız bir proje. Biz Oteller Birliği olarak gelenleri fiyatsız yatırmayı dahi teklif ettik fakat o dahi olmadı. 148 kişilik uçak 5-10 bireyle seyahat etti” diye konuştu.
‘TAMAMEN FİYASKO OLDU’
Proje sonunda kentin ve kurumların parasının heba edildiğini söz eden Aksu, kente kazanım sağlamak için evvel Trabzon’daki turizm altyapısının halledilmesi gerektiğini belirtti.
Aksu, değerlendirmelerini şu kelamla sürdürdü: “Hiçbir arz-talep karşılaması yapılmadan uçak seferi düzenlendi. Ne oldu? Uçak bomboş gitti geldi. Kaybeden kent ve onun parasını veren kuruluşlar oldu. Büsbütün fiyasko oldu, kentin parası gitti. Şu anda durdurulması ve orada çalışmalar yapılması, acente muahedeleri yapılması gerekir. Evvel Trabzon’daki meselelerin, altyapının halledilmesi gerekir. Problemler halledilmeden farklı destinasyonlara oldu-bittiye getirerek sefer koyulmasının bir katkısı yok.”
