Prof. Dr. Aziz Çelik, “Enflasyon bir semptomdur. Türkiye’de temel sorun fakirlik. Zira personel fiyatları artmıyor. Emekçi fiyatlarının artması için eğitim ve teknolojiye yatırım yaparak verimliliği artırmamız lazım. Enflasyon sorunu verimlilik artışından gelen fiyat artışıyla çözülür” diyen Nobel ödüllü iktisatçı Prof. Dr. Daron Acemoğlu’na karşılık verdi.
“Daron Acemoğlu’na itirazım var!” diyen BirGün gazetesi müellifi Çelik, “Daron Hoca özetle verimlilik artarsa fiyatlar de artar, patronlar daha memnun bir biçimde fiyatları artırmayı kabul ederler, asıl problem verimliliğin düşük olması demiş. Bu argümana itirazım var! Verimlilik artınca fiyatların tabiatıyla yükseleceğini düşünmek bölüşüm bağlarından habersiz olmak değilse nedir? Verimlilik artışının gerçek fiyatları artırma potansiyeli olması öbür şey verimlilik artışının güle oynaya fiyatları artıracağını sanmak öbür şey. Verimlilik artsa bile güçlü bir toplumsal gayret ve toplumsal siyaset yoksa, çalışanlar örgütsüz ise fiyatlar artmaz. Bilakis düşebilir” dedi.
‘TÜRKİYE GERÇEĞİ BİZE DARON HOCANIN ANLATTIĞININ KARŞITINI SÖYLÜYOR’
Çelik, “Bölüşüm bağları dikkate almayan, toplumsal gerçeklerden ve emek-sermaye çelişkisinden kelam etmeyen teknisizm maalesef toplumsal gerçeklikten bu türlü kopuyor” diyerek kelamlarını şöyle sürdürdü: “Türkiye gerçeği bize Daron Hocanın anlattığının aykırısını söylüyor. Türkiye’de verimllilik artmasına karşın gerçek fiyatlar düşüyor. SBB ve Sanayi Teknoloji Bakanlığı verilerine göre çalışılan saat başına üretim (verimlilik) 2009’da 100 iken 2022 sonunda 160,3 olmuş. Bir öbür tabirle verimlilik yüzde 60’dan fazla artmış. Çalışanlar saat başına daha fazla üretmişler fakat gerçek ünite fiyat 2009’da 100’den 2002 sonuna 93,8’e düşmüş. Verimlilik ve fiyat makası açılmış. Verimlilik artışının fiyatlara hiç yansıması olmadığı üzere fiyatlar gerçek olarak da düşmüş. Hatta 2021’in 4. çeyreğinde saat başına üretim 170,5’e çıkarken gerçek fiyat 81,8’e gerilemiş. Son 15 yıl ve 60 çeyrek uzunluğunda fiyatlar yalnızca birkaç sefer o da çok hudutlu olmak üzere gerçek olarak artabilmiş. Onun dışında fiyatlar daima gerçek olarak düşmüş. Bunun sonucunda patronlar daha çok kar etmiş. Bunun için son 20 yılın İSO 500 Büyük şirket bölüşüm datalarına bakmak bile kâfi O iş o denli olmuyor!”
‘VERİMLİLİK ARTINCA İŞVERENLER BİZATİHİ FİYATLARI ARTIRMIYOR’
Ücretleri artırmak için ağır bir toplumsal çaba gerektiğini vurgulayan Çelik, “Verimlilik artınca işverenler bizatihi fiyatları artırmıyor. Fiyatları artırmak için ağır bir toplumsal gayret gerekiyor ve ona karşın bile gerçek fiyatlar düşebiliyor. Verimliliğin Türkiye’den yüksek olduğu ülkelerde de işverenler güle oynaya fiyatları artırmıyor. Fiyat artışları etrafında ağır bir sosyal-sınıfsal gayret kelam konusu oluyor. Daron Hocanın söylediği klasik liberal reçetenin tekrarından ibaret: Evvel zenginleşelim sonra refah gelir! Halbuki Türkiye’de ve dünyada zenginlik artmasına karşın bölüşümün bozulması bu tezi tekraren çürüttü. Türkiye’de fiyat düşüklüğün temel nedeni verimlilik değil bölüşüm adaletsizliğidir. Sendikaların zayıf olmasıdır. Devletin toplumsal devlet vasfını yeterlice yitirmesidir. Hükümet zati fiyatları baskılamak için gereğince gerçek dışı tez ortaya atıyor bunlara bir de “verimlilik düşük” savını ekleyip mevcut iktisat siyasetinin değirmenine su taşımamak lazım” dedi.
(SOSYAL MEDYA)