2024-2025 eğitim-öğretim yılı için 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda okutulan seçmeli dersler kapsamında Kürtçe (Kurmancî ve Kırmançkî) dersine müracaatlar 3-17 Şubat tarihleri ortasında yapılabilecek.
Kürtçe öğretmeni ve aktivisti Hüdai Morsümbül, Rûdaw TV’de Hêvidar Zana’nın programına konuk olarak süreci kıymetlendirdi.
Morsümbül, her yıl bu devrin birinci iki haftasının müracaatların arttırılması ve Kürtçe seçmeli derslerin seçilmesi açısından kritik olduğunu belirterek şunları söyledi: “Her yıl süreç aşağı üst birebir vakit diliminde başlıyor, lakin bu yıl bir hafta gecikmeli başladı. 13 yıldır yaşadığımız en büyük meselelerden biri, müracaat formunda Kürtçe ders isminin açıkça yazılmaması. Hemşince, Abahazca, Çerkes de dahil Kurmancî ve Kırmançkî de açıkça belirtilmeli. Örneğin Kayseri’de Adiges ya da Çekezce lisanı Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın gönderdiği formda açıkça yazılmalı. Biz Solhan (Bingöl) bunu düzelttik. ‘Yaşayan Diller’ olarak geçen kısma Zazaki yazdırdık. Cizre’deki forma mesela Kurmanci açıkça yazılmalıdır.”
‘HERKESTE BİR DEHŞET, ÇEKİMSERLİK HAKİM’
Bir aktivist olarak istekli olarak Kürtçe lisanının seçilmesi konusunda çalışmalar yürüten ve aileleri bu mevzuda teşvik etmeye çalışan Morsümbül bu hususta karşılaştığı problemleri da şu formda lisana getirdi: “Bu yüzyıllık bir sorunun sonucu. Valilerden tutun okul yöneticilerine kadar bir endişe hakim, birçok kişi çekimser davranıyor. Birinci meselemiz bu. İkincisi, bir ailelerle konuşurken Kürtçe dersin seçilmesinin öğrencilere kazandıracağı akademik ve mesleksel avantajları anlatmaya çalışıyoruz. Öğrencilerin ileride öğretmen, akademisyen, medya çalışanı yahut dublaj kesiminde uzmanlaşabileceğini vurguluyoruz. Yani lisanın yararlarını öne çıkarmaya çalışıyoruz. Zazaki-Kurmanci’nin öğrenmesinin bir öğrenciye İngilizce öğrenirken büyük bir katkı kazandıracağını söylüyoruz. Biliyorsunuz Türkiye’de öğrencilerin en başarısız olduğu iki ders var: İngilizce ve matematik. İngilizce de Kürtçe üzere Hint-Avrupa lisan kümesinde yer aldığı için gramer bakımında birbirine yakın lisanlar. Bu nedenle öğrenci velilerine ve okul idarelerine seçmeli derslerde Kürtçeyi tercih etmelerini öneriyoruz.”
KÜRTÇE ÖĞRETMEN ATAMALARINDA YAŞANAN SIKINTILAR
Rudaw’ın haberine nazaran, seçmeli derslerin en büyük sıkıntılarından biri de öğretmen atamaları. Geçmiş yıllarda Kürtçe öğretmenlerinin atanması sıkça tartışılan bahislerden biri oldu. Türkiye’deki eğitim maddesine nazaran 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri Kürtçenin iki lehçesinden birini seçme hakkına sahip. Lakin, ailelerin ve eğitim sendikalarının tüm eforlarına karşın bu hak çoğunlukla kağıt üzerinde kalıyor. Zira birçok okulda Kürtçe öğretmen kadrosu bulunmuyor ve yeni atamalar yapılmıyor.
Seçmeli dersler, 2012’de Türkiye Anayasası’nda yapılan bir değişiklikle “Yaşayan Diller” ismi altında yasallaştı. Lakin bugüne kadar çok az sayıda Kürtçe öğretmeni mezun oldu ve atamalar için sadece iki kontenjan açıldı. Bu durum, binlerce Kürtçe öğretmen adayının atanamamasına yol açarken, pratikte Kürtçe seçmeli derslerin önündeki en büyük manilerden biri haline geldi.
‘ÖĞRENCİ YETERSİZ’ DENİLEREK KÜRTÇE SINIFLAR AÇILMADI
Buna ek olarak, bir dersin açılabilmesi için en az 10 öğrencinin o dersi tercih etmesi gerekiyor. Lakin Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın “Kürtçe seçmeli ders haritası”na nazaran, birçok vilayette kâfi öğrenci sayısına ulaşılamadığı gerekçesiyle Kürtçe sınıflar açılmadı. Öğrenci velileri ise okul yöneticilerinin sınıf kapasitelerinin yetersiz olduğu savıyla Kürtçe ders tercihlerini engellediğini öne sürüyor. Ayrıyeten birçok okulda Kürtçe öğretmeni olmadığı için öğrenciler öteki dersleri seçmek zorunda kalıyor.
Türkiye’de Kürt Lisanı ve edebiyatı kısmı birinci sefer 2011 yılında Mardin Artuklu Üniversitesi’nde açıldı. Daha sonra Bingöl, Muş, Van ve Diyarbakır üniversitelerinde de emsal kısımlar kurularak eğitim verilmeye başlandı. Bugüne kadar 2 binden fazla öğrenci Kürtçe öğretmenliği kısmından mezun oldu. Lakin öğretmen atamalarının yetersizliği nedeniyle bu alandaki istihdam sorunu devam ediyor.
(ALINTI)