Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından bugün Resmi Gazete’de yayımlanan “Tam Otonom Araçların Otonom Sürüş Sistemine Ait Motorlu Araçların Tip Onayı Hakkında Yönetmelik ile şoförsüz araçların kullanımına yönelik yasal ve teknik altyapıyı belirlendi.
Düzenleme Avrupa Birliği’nin 2022/1426 sayılı tüzüğü temel alınarak hazırlanırken, M ve N kategorisindeki araçların otonom sürüş sistemlerine standart getiriyor.
3 FARKLI KULLANIM SENARYOSU OLACAK
Yönetmeliğe nazaran, otonom araçlar üç farklı kullanım senaryosunda pahalandırılacak:
a) Çift Modlu Araçlar: Manuel sürüş modundan tam otonom moda geçiş yapabilen araçlar dahil olmak üzere, belli bir alanda insan yahut mal nakliyatı için tasarlanmış ve üretilmiş tam otonom araçlar.
b) Sabit Güzergâhlı Araçlar: Çift modlu araçlar da dahil olmak üzere, evvelce belirlenmiş bir güzergâhta yolcu yahut mal nakliyeciliği için tasarlanmış ve üretilmiş araçlar. Bu araçlar, sabit çıkış ve varış noktalarına sahip olacaktır.
c) Otonom Park Sistemi: Muhakkak otopark alanlarında araç park etme uygulamaları için tasarlanmış ve tam otonom sürüş moduna sahip çift modlu araçlar. Bu sistem, otopark alanındaki altyapıyı (konum belirleme işaretleri, sensörler vb.) kullanarak dinamik sürüş misyonlarını gerçekleştirebilir.
5 FARKLI SEVİYE
Otonom sürüş sistemleri beş farklı düzeyde sınıflandırıldı. Buna nazaran, her düzey, aracın sürüş fonksiyonlarının ne kadarının otomatikleştirildiğini belirleyecek.
Seviyeler şu formda:
Seviye 0: Şoför, aracın tüm denetimini elinde fiyat.
Seviye 1: Araç, kimi işlevleri otomatikleştirir, lakin şoför her vakit denetimi elinde meblağ.
Seviye 2: Gaz, fren ve direksiyon denetimi otomatikleştirilir, lakin şoför dikkatle izlemelidir.
Seviye 3: Kimi sürüş vazifeleri büsbütün otomatikleştirilir, lakin şoför müdahale edebilir ve birtakım durumlarda denetimi devralabilir.
Seviye 4: Neredeyse tüm sürüş misyonları otomatikleştirilir, fakat makul sınırlamalar altında şoför müdahalesi gerekebilir.
Seviye 5: Araç, tüm sürüş misyonlarını otomatik olarak yapar ve şoför müdahalesi gerekmez. Bu düzeyde, araç her şartta ve her vakit insan müdahalesi olmadan seyahat edebilir.
ÇALIŞMA PRENSİBİ
Yönetmelikte araçların çalışma sistemleri ise şöyle anlatıldı: “Otonom sürüş sistemleri, araçların etraflarını daima olarak algılar ve öbür araçlar, yayalar, bisikletler, trafik işaretleri üzere manileri tahlil eder. Bu datalar, aracın kararlar almasına ve otomatik olarak gaz, fren ve direksiyon denetimini sağlamasına imkan tanır. Araçlar, yol şartlarına uygun süratte hareket eder, inançlı aralar bırakır ve trafik kurallarına uyar.”
ÖLÜMLÜ KAZALARI AZALTACAK
Araçların kazaları azaltacağı da savunuldu: “Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, dünyada her yıl 1.35 milyon ölümlü trafik kazası meydana gelmektedir ve 50 milyon kişi trafik kazalarında yaralanmaktadır. Bu kazaların yüzde 95’i insan kusurundan kaynaklanmaktadır. Otonom sürüş teknolojilerinin, bu kazaların değerli ölçüde azalmasına yardımcı olması bekleniyor.”
(HABER MERKEZİ)